انسان و عوالم وجودی:
آفرینش انسان بسیار پیچیده است؛ انسان مرکّب است از: لایۀ بدن مادی که مربوط به عالم ناسوت(دنیا) است، لایۀ قلب که مربوط به عالم ملکوت(برزخ) است، لایۀ عقل و روح که مربوط به عالم جبروت(قیامت) است، و سِرّ که مربوط به عالم لاهوت است (فراتر از عالم سرّ، دو عالم دیگر وجود دارد به نام عوالم خفی و اخفاء که تنها چهارده معصوم علیهم السلام بدانها راه دارند). عوالم ملکوت، جبروت و لاهوتِ انسان همگی در کالبد مادّی او در عالم ناسوت متمرکز شده اند (تمام عوالم وجودی انسان در عرض هم وجود دارند، اما هر یک حجاب دیگری است؛ دنیا حجاب ملکوت است و ملکوت حجاب قیامت است، همان گونه که دیوارۀ رحِم برای جنین، حجاب دنیاست). چنان که اشاره شد، هر سه کالبد انسان در عرض هم در دنیا وجود دارند. «عمل» در سطح «بدن» صورت می گیرد اما آثار آن، کالبد ملکوتی(قلب) و در مرحله بعد کالبد جبروتی(عقل) را تحت تأثیر قرار می دهد. هنگامی که انسان عبادت و نیکوکاری می کند، کالبد ملکوتی وی در متن ملکوت علیا قرار گرفته و ساکنان آن(فرشتگان) گردش را می گیرند و وی سرشار از آرامش و سروری بهشتی می شود. و هنگامی که انسان مرتکب گناه گردد، کالبد ملکوتی اش در متن ملکوت سفلی قرار می گیرد که جایگاه شیاطین جنّ است. اگر پرده(حجاب جسم) بر افتد، انسان مشاهده می کند که دنیا کاملاً در احاطۀ آتش جهنّم برزخی قرار دارد و در صورت خروج انسان از صراط مستقیم (که در شرع مقدّس به طور کامل تبیین گردیده است) او را گرفتار می کند. حجاب ثقیل جسم مانع از درک خالص بهشت و جهنم برزخی است و انسان در دنیا تنها بارقه هایی از آنها را حس می کند. یکی از دعاهای رسول خدا(ص) این بود که: «خداوندا، باطن و حقیقت اشیاء را به من نشان بده». عالم دنیا در برابر عالم ملكوت همانند ثصویری در آینه است. دنیا ظاهر است و ملكوت باطن، و بدیهی است كه باطن بر ظاهر حكومت دارد. اگر باطن اصلاح شود، تصویر در آینۀ ظاهر نیز اصلاح می گردد، اما دستكاری آینه تنها به وخامت بیشتر تصویر منجر می شود. از این روست كه معصومین فرموده اند: هر كس امور آخرتش را اصلاح نماید، امور دنیایش نیز اصلاح خواهد گردید.

یت الله حائری شیرازی تشریح کرد؛
تفاوت نگاه اسلام و غرب به انسان/ در نگاه اسلام انسان مدیر شرایط است نه معلول شرایط
آیت الله حائری شیرازی با بیان این که انسان در نگاه اسلام حاکم بر شرایط است، گفت: هنر اسلامی هنری است که ارزش والای انسان را به او بشناساند و این شناخت باعث دوری از خطا و جرم شود.
به گزارش رسا، آیت الله حائری شیرازی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، امشب در سلسله جلسات حکمت هنر که در نگارستان اشراق مرکز فرهنگی هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، اظهار داشت: اساسی ترین چالش غرب در این است که اسلام و انسان را نشناخته اند.

وی با بیان این که انسان غرب بسیار موجود کوچک و ضعیفی است، خاطرنشان کرد: در غرب همین اندازه که کسی بگوید دستگاه شناخت رو بنا و روابط تولید زیر بنا است انسان را تقلیل داده است در حالی که در اسلام شناخت زیر بنا و سایر چیزها از قبیل روابط تولید رو بنا است.

آیت الله حائری شیرازی با بیان این که در نگاه غرب اندیشه انسان بازتاب شرایط است، افزود: این به این معنی است که اگر داده ای را به انسان بدهیم خروجی آن اندیشه می شود و این داده ها در غرب وراثت، تربیت، حکومت و مدیرت هستند و نتیجه این اندیشه ارزش های قراردادی می شود که جوامع غربی دارند که ارزش مطلق وجود ندارد و همه اش نسبی است و در گذر تاریخ به وجود می آید و در گذر تاریخ هم محو می شود.

وی با اشاره به این که در غرب انسان را در جرمی که مرتکب می شود مقصر نمی داند و شرایط را مقصر می دانند، گفت: غرب انسان را معلول و شرایط را علت می داند و می گوید این شرایط بوده که مجرم به وجود آورده است و لذا زندان را برای جرم در نظر می گیرد و از مجازات های جسمانی پرهیز می کند.

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این که غرب اسلام را متهم به مبارزه با معلول به جای علت می داند، ابراز داشت: اعدام و شلاق زدن مجرم مبارزه با معلول است و باید با علت مبارزه کرد تا دیگر جرمی در جامعه اتفاق نیفتد تا نیاز به اعدام و شلاق نباشد.

رسالت ما رساندن حرف اسلام به گوش مردم غرب است

وی افزود: این رسالت ما است که در دانشگاه های علوم انسانی غرب حرف اسلام را مطرح کنیم و حرف دین را عالمانه بزنیم زیرا اگر محتوای اسلام را به مردم غرب بگوییم آن ها هم مجذوب اسلام می شوند.

آیت الله حائری شیرازی با بیان این که عصر ما عصر بی تعصبی است، تصریح کرد: مردم این عصر به علم تعهد دارند و حرف اسلام در علوم انسانی علمی است و اگر به جامعه ارائه شود آن را می پذیرند؛ از نگاه اسلام انسان علت است و در حقیقت ما مبارزه با علت می کنیم نه با معلول و این غرب است که با معلول مبارزه می کند.

وی به تشریح دلیل غرب از معلول دانستن انسان پرداخت و افزود: غربی ها می گویند مجازات انسان مجرم چیزی را عوض نمی کند زیرا شرایط باعث ایجاد جرم شده است و تا شرایط ثابت باشد اگر چه مجرم را اعدام کنیم ولی باز هم شرایط محیطی مجرم پرورش می دهد پس باید برای جلوگیری از جرم شرایط را عوض کرد نه مجرم را.

عضو سابق مجلس خبرگان رهبری ابراز داشت: بر اساس این تفکر انسان نظام ارزشی ثابت ندارد و با تغییر محیط و شرایط ارزش ها هم تغییر می کند و نسبی می شود بنابراین اگر محیط و شرایط تغییر کند انسان هم تغییر می کند.

با نگاه غرب به انسان مردم خاورمیانه دیر یا زود اسرائیل را می پذیرند

وی افزود: خروجی این تفکر این است که غرب می گوید من اسرائیل را در خاورمیانه می کارم و بعد از مدتی مردم منطقه عادت به اسرائیل می کنند و دیر یا زود می پذیرند.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: کمونیست ها هم می گویند انسان مخلوق خدا نیست بلکه خدا مخلوق انسان است و انسان خدا را ساخته تا در مشکلات به او پناه ببرد؛ کمونیست ها هم عقیده خود را علمی و عقیده خدا باوران را خرافه می دانستند ولی بعد از 70 سال که شوروی فرو پاشید مردم دوباره به سراغ مسجد و کلیسا رفتند.

وی خاطرنشان کرد: خروجی دیدگاه غرب این است که می گویند شرایط را عوض می کنیم، دیدگاه ها هم عوض می شود ولی تجربه نشان داد که با تغییر شرایط انسان عوض نمی شود و اسلام هم همین را می گوید که انسان حاکم بر شرایط است و باید شرایط را مدیریت کند و راه درست را انتخاب کند.

آیت الله حائری شیرازی با بیان این که انسان می تواند بر فقر حکومت کند، گفت: همین فقر که شرایط است گاهی موجب تلاش و خود سازی و حرکت انسان به سمت کمال می شود و گاهی هم باعث می شود انسان ها از روی تنبلی و عدم تلاش به سمت جرم و جنایت و دزدی بروند در حالی که شرایط مساوی است ولی عمل ها متفاوت است.

وی با بیان این که عامل رشد و نمو فقر است نه غنا خاطرنشان کرد: آنقدر که غنا انسان ها را بد بخت کرده است فقر نکرده است و این انسان است که می تواند با فقر برخورد کند و قدرتمند ترین کشور شود؛ برای مثال کشورهای ژاپن و آلمان در جنگ جهانی دوم مغلوب شدند و از داشتن نیروی نظامی ممنوع شدند ولی بعد از مدتی اولین قدرت های اقتصادی جهان گاهی آلمان بود و گاهی ژاپن و این نشان می دهد که انسان حاکم بر شرایط است نه معلول شرایط و رشد و عدم رشد بستگی به مدیریت دارد.

در نگاه اسلام انسان مدیر شرایط است نه معلول شرایط

عضو سابق مجلس خبرگان رهبری مجازات مجرم در اسلام را در راستای مدیریت انسان بر خود دانست و افزود: مجازات در اسلام به خاطر بازدارندگی از جرم است تا انسان شرایط را مدیریت کند و رشد کند، اسلام می گوید باید کاری کنیم تا جرم برای انسان گران تمام شود زیرا در نگاه اسلام انسان مختار است و باید از شرایط هر چند نا مطلوب در راستای رشد و تعالی استفاده کند.

وی با بیان این که در نگاه اسلام انسان خیلی بالاتر از آن چیزی است که غرب می گوید، اظهار داشت: ما می گوییم برای انسان شناسی نیاز به دین داریم و آنچه از انسان شناسی بدون دین می فهیم اندک است و از این رو نیاز به بعثت انبیا داریم.

آیت الله حائری شیرازی بر خلاف تعریف توهمی غرب از انسان، تعریف اسلام از انسان را بسیار عالمانه و والا توصیف کرد و اظهار داشت: اسلام می گوید آسمان گنجایش خدا را ندارد ولی قلب انسان مؤمن گنجایش خدا را دارد ولی در تعریف غرب انسان معلول شرایط است و زندگی کوکی وار حیوانی دارد که بسیار ارزش انسان را پایین می آورد.

هنر اسلامی ابزاری برای یادآوری ارزش انسان به او است

وی تعریف هنر در اسلام را ابزاری برای یادآوری ارزش والای انسان دانست و ابراز داشت: هنر باید انسان را به ارزش خود آگاه کند؛ اشعاری که انسان را با ارزش خود آگاه کند از نگاه اسلام هنرمندانه است زیرا انسان که ارزش خود را فهمید مسؤولیت پذیر می شود و دیگر از ترس حکومت نیست که خطا نمی کند بلکه برای این که ارزش خود را از دست ندهد از خطا پرهیز می کند.

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این که امنیت غرب بر پایه ترس و بازدارندگی است، گفت: هنر این نیست که ارزش انسان را از او بگیرد و با ترس و ارعاب بخواهد جامعه را کنترل کند؛ مدل هنر در اسلام بر پایه معرفت و شناخت ارزش انسان است و هنر مد نظر اسلام مانند آب است در حالی که هنر در غرب مانند سراب است.

وی انسان بصیر را در مقابل انسان کوکی دانست و یادآور شد: انسان کوکی ادامه حیوانیت است و اساس بصیرت این است که انسان کوکی نیست و خودش تصمیم می گیرد.

آیت الله حائری شیرازی با بیان این که هنر می تواند انسان را سحر کند، تصریح کرد: در اسلام هنری که انسان را بصیر کند هنر خوب است و هنری که انسان را دچار پوچی کند هنر منفی است.